Wakker worden met buikpijn in de ochtend dis erg vervelend, en iets wat best veel mensen overkomt. Je bent niet de enige die ’s ochtends wakker wordt met buikpijn. Buikpijn kan een veelvoorkomend probleem zijn dat verschillende oorzaken heeft.
Mocht je wakker worden van de pijn in je buik, neem dan direct contact op met je huisarts. Die kan je hierbij beter helpen. Ook over andere vragen kan je daar terecht. Dit artikel dient enkel ter kennisgeving, en is geen medisch advies.
Bij ochtendziekte of misselijkheid denk je misschien al sneller aan een zwangere vrouw, maar dat hoeft zeker niet een reden te zijn. In dit artikel zullen we ingaan op verschillende oorzaken waarom jij ’s ochtends wakker wordt met buikpijn of waarom je zelf misselijk wakker wordt.
Oorzaken van buikpijn in de ochtend
In de meeste gevallen is buikpijn in de ochtend niet zo erg, en gaat dit binnen een paar uur of dagen over zonder behandeling. De pijn die je kan voelen zal verschillen. Denk bijvoorbeeld aan:
- Kramp
- Pijn
- Steken
- Brandend gevoel
- Draaiend
Hier liggen diverse oorzaken vaak bij, sommige wat ernstiger dan anderen. Laten we de lijst maar gaan opsommen.
1. Buikpijn en misselijkheid door zwangerschap
Allereerst de mogelijkheid van een zwangerschap. Ochtendmisselijkheid is een bekend fenomeen bij zwangerschap (ook wel morning sickness genoemd). Dit komt vaak voor in de eerste 16 weken (4 maanden) van een zwangerschap. Zo’n 60% van de vrouwen heeft last van misselijkheid en braken tijdens de zwangerschap 1. Zo’n 10% van de vrouwen ervaart deze problemen ook nog tot 22 weken zwanger2
De oorzaak van zwangerschapsmisselijkheid is onbekend, maar heeft mogelijk te maken met hormonale veranderingen. En dan met name Humaan choriongonadotrofine (hCG)3. Andere denken dat het een manier is om het embryo te beschermen, als de fetus op zijn meest kwetsbare is. Hoe dan ook, veel vrouwen hebben hier last van.
Als je al langere tijd last hebt van ochtendmisselijkheid, is het zeker goed om een zwangerschapstest te doen.
2. Constipatie
Constipatie (ook wel obstipatie genoemd) is een andere veelvoorkomende reden waarom je last hebt van je maag, buik, of darmen in de ochtend. En dat klinkt dan natuurlijk best wel logisch.
Als je te maken hebt met constipatie, dan is er een verstopping in je darmen waardoor je spijsvertering vertraagt. Hierdoor blijft je eten dus in je maag zitten, en dat kan op een gegeven moment vervelend worden. Zo vervelend dus dat je buikpijn kan hebben in de ochtend. Verder zal je waarschijnlijk ook een opgeblazen gevoel kunnen ervaren.
Om van constipatie af te komen, of te voorkomen, is het van belang dat je genoeg vezels eet en water drinkt. Daarnaast helpt het ook om fysiek actief te zijn (dus om te sporten).
3. Slechte spijsvertering (dyspepsie)
Gerelateerd aan constipatie, kan je natuurlijk ook in het algemeen last hebben van een verslechterde spijsvertering, ook wel dyspepsie genoemd. Hierbij werkt je spijsvertering niet zoals zou moeten, waardoor je last kan krijgen van je maag.
Slechte spijsvertering komt bij redelijk veel mensen voor, tot wel 20% van de mensen zal ooit in zijn leven hier last van hebben4.
Bekende problemen bij spijsvertering kunnen bijvoorbeeld komen door de ziekte van Crohn of het Prikkelbaar Darm Syndroom (PDS). Mocht je denken hier last van te hebben, zoek dan direct contact met je huisarts.
4. Stress
Stress kan bij veel mensen ook een belangrijke oorzaak zijn van buikpijn in de ochtend. Dat is omdat stress kan leiden tot problemen met je spijsvertering. En zie bovenstaande punten om duidelijk te maken waarom dat een probleem kan zijn.
Bij stress gebeurt er een hoop in je lichaam. Een reactie van je lichaam kan zijn dat je wat last krijgt van je maag.
Stress verminderen is soms wat makkelijker gezegd dan gedaan. Maar je kan in ieder geval het volgende proberen:
- Ontspannende activiteiten
- Meditatie
- Ademhalingsoefeningen
- Yoga
5. Brandend maagzuur
Brandend maagzuur, of gastro-oesofageale reflux, is het opkomen van je maagzuur naar je slokdarm. Hierbij proef je waarschijnlijk maagzuur in je mond, dus dan weet je wel of je hier mee te maken hebt of niet.
Het komt doordat de ingang tot je buik niet goed is gesloten nadat je iets hebt gegeten of gedronken. De combinatie van de zure smaak in je mond en bijvoorbeeld hoesten kan maagpijn en misselijkheid veroorzaken.
Je kan hier vooral in de ochtend ook last van hebben, omdat je waarschijnlijk voor het slapen gaan hebt gegeten, en daar in de ochtend wat van merkt.
6. Te laat gegeten
Velen zullen hier ook wel eens ervaring mee gehad hebben: te laat eten. Of eigenlijk, te veel gegeten voor je gaat slapen. Daar moet je natuurlijk wat tijd tussen hebben. En omdat we hier op Slaapzone.nl toch wel fan zijn van slapen, kunnen we niet zeggen dat je dan maar wat later naar bed moet. Nee, je moet wat eerder eten.
Ook als we slapen gebeurt er een hoop. Als je te laat hebt gegeten, en met een volle maag gaat slapen, dan is je spijsvertering vertraagt. Dat gebeurt namelijk als je gaat slapen.
Het is daarom van belang om op tijd te eten, zodat je niet met een volle maag naar bed gaat. Zo word je ’s ochtends een stuk beter wakker.
7. Te veel gegeten
Te veel eten heeft regelmatig ook het effect dat je wakker wordt met buikpijn in de ochtend. Je moet namelijk extra energie steken in het verteren van al dit eten. En dat lukt mogelijk niet voordat je gaat slapen. Dus dan kom je weer terug bij het vorige punt: je hebt nog te veel onverteerd eten in je maag zitten bij het slapen.
Het advies hierbij is dus om kleinere porties te eten. En zeker niet bij je (late) avondmaal zoveel eten, dat kan je beter eerder op de dag doen.
8. Te weinig gedronken
Als je te weinig hebt gedronken (en dan hebben we het niet over alcohol, daar straks meer over), kan je spreken van uitdroging. Daardoor kan het zo zijn dat je eten minder snel wordt vervoerd door je darmen. Daardoor blijft er dus onverteerd eten in je maag, en dat kan tot buikpijn lijden in de ochtend.
Zorg er dus altijd voor dat je genoeg water drinkt. De richtlijn is vaak zo’n 2 liter per dag. Ben je groter dan wat meer, ben je kleiner dan wat minder.
9. Voedselintoleranties
Mogelijk heb je last van voedselintoleranties. Daardoor kan je een opgeblazen gevoel krijgen, doordat je buik uitzet. Dit zit niet heel erg fijn, en slaapt ook niet zo lekker. Bij het wakker worden kan je hier natuurlijk nog steeds last van hebben, en dan kan je last hebben van je maag in de ochtend.
Let er dus goed op als je iets nieuws eet, en je krijgt buikpijn, of in ieder geval een opgeblazen buik. Het kan zomaar zijn dat je een allergie of intolerantie hebt voor zo’n nieuw ingrediënt.
10. Verkoudheid
Een simpele verkoudheid is eigenlijk niet zo simpel, en kan de oorzaak zijn voor vele problemen die je ervaart. Pijn in je buik is daar eentje van.
Ieder jaar hebben volwassenen te maken met 1 zo’n verkoudheid (rhinovirus). Kinderen kunnen daar vaker last van hebben5. Naast maagpijn kan je natuurlijk ook last hebben van vermoeidheid, een dichtte neus, pijn in de reset van je lichaam, en een zere keel.
Tegen een verkoudheid kan je helaas niet zoveel doen behalve uitzitten. Het is goed om genoeg rust te nemen en voldoende water te drinken. Vaak duurt het toch zeker een week voordat zo’n virus voorbij is.
11. Gebruik van pijnstillers
Er zijn diverse pijnstillers (en medicatie in het algemeen) die als bijwerking hebben dat je last kan krijgen van je maag. Paracetamol en ibuprofen zijn waarschijnlijk de meest bekende en gebruikte pijnstillers. Beiden hebben als bijwerking dat je pijn kan krijgen in je buik6. Sommige mensen ervaren ook overgeven als bijwerking.
Mocht je pijnstillers (of überhaupt medicatie) gebruiken, lees dan ook goed de bijsluiter. Hier kan bijvoorbeeld instaan dat het kan zorgen voor last aan je maag. En dit kan je buikpijn in de ochtend natuurlijk heel goed verklaren.
12. Voedselvergiftiging
Bij een voedselvergiftiging heb je eten geconsumeerd waarin een ziekmakende stof zat. Je lichaam wil zo snel mogelijk hiervan af, en je zal binnen enkele uren merken dat je maag kan gaan borrelen. Vervolgens zijn misselijkheid, overgeven en diaree de dingen die het meest voorkomen.
Als je last hebt van voedselvergiftiging, dan zal je merken dat overgeven je buikpijn aanzienlijk zal verlichten. Het is vaak de snelste manier om je eten weer eruit te krijgen.
Verder valt er niet zoveel te doen, behalve dat je voldoende moet blijven drinken om niet uitgedroogd te raken. Vaak is een voedselvergiftiging binnen twee of drie dagen weer over.
13. Pittig eten en alcohol
Pittig eten en alcohol irriteert allebei je slokdarm en maag. Daardoor kan je last krijgen van je maag. Vooral alcohol heeft dat effect, en zeker als je een paar drankjes te veel op hebt. Dan kan het wel een dag duren voordat je daar weer vanaf bent.
Daarnaast, als je vrijwel nooit pittig eet, en opeens heel erg, dan zal je maag en slokdarm ook schrikken en geïrriteerd raken. Dit gaat ook vanzelf over.
14. Hersenschudding
Een van de symptomen van een hersenschudding, hoe gek het ook klinkt, is dat je last kan krijgen van je maag. Vaak is dit in de vorm van misselijkheid.
Een zware hersenschudding gaat vaak ook gepaard met overgeven. Als je je ervan bewust bent dat je een mogelijke hersenschudding hebt, omdat je je hoofd hard gestoten hebt bijvoorbeeld, en je hebt last van overgeven, dan is het noodzakelijk dat je direct medische hulp zoekt. In het geval van een zware hersenschudding wil je namelijk dat een medisch professional daar zo snel mogelijk naar kijkt.
Buikpijn verlichten of voorkomen
Als je last hebt van buikpijn in de ochtend dan wil je daar natuurlijk zo snel mogelijk vanaf. Allereerst is het daarom goed om te weten waar die buikpijn door is ontstaan. Hopelijk kunnen bovenstaande oorzaken je op weg helpen.
Afhankelijk van de reden waarom je buikpijn hebt, kan je een aantal dingen doen om je buikpijn te verlichten of voorkomen. Voor veel mensen zal de buikpijn ’s ochtends te maken hebben met hun spijsvertering, en iets waar ze geen serieuze klachten aan overhouden. In dat geval helpt het al vaak om de volgende dingen te doen:
- Drink genoeg water: water drinken voorkomt uitdroging, en verbetert je spijsvertering.
- Pas op met alcohol en cafeïne: beiden hebben een uitdrogend effect, waardoor je spijsvertering daarvan last heeft. Let op met consumptie hiervan, en je kan je buikpijn voorkomen.
- Eet licht: Licht verteerbare producten zijn makkelijker om te verwerken voor je lichaam. Eet daarom niet te veel vettig eten, dat kost veel meer tijd en energie voor je maag om te verwerken.
- Eet een paar uur voordat je slapen gaat: met een volle maag naar bed gaan bevordert je slaap niet, en kan lijden tot pijn aan je buik in de ochtend erna.
- Probeer ontspanningsoefeningen: ontspanningsoefeningen zoals yoga of ademhalingsoefeningen kunnen ervoor zorgen dat je met minder stress gaat slapen.
Mocht de pijn komen door een ander probleem, dan is het uiteraard goed om naar je huisarts te gaan. Als hieruit inderdaad blijkt dat je een onderliggend probleem hebt, zal je mogelijk aan de medicatie moeten om dit uiteindelijk op te lossen.
Wanneer medische hulp zoeken?
Buikpijn is natuurlijk erg vervelend, maar iedereen heeft er wel eens last van. Als je buikpijn echter aanhoudt, is het goed om eens naar een medische professional te gaan voor eventueel onderzoek.
Voor veruit de meeste mensen zal gelukkig gelden dat de ochtend buikpijn of misselijkheid niet iets is om je zorgen om te maken. Zoals je in bovenstaande lijst ook kan zien, zijn er vele oorzaken die de pijn kunnen veroorzaken (en er zijn er nog een stuk meer).
Vaak helpt het al om je dieet al iets aan te passen (bijvoorbeeld meer/voldoende water te drinken, en minder alcohol).
Als je al langere tijd last hebt van de pijn, en je hierdoor mogelijk je dagelijkse dingen niet meer goed kan doen, is het zeker goed om dit aan je huisarts te vertellen. Die kan je vervolgens beter op weg helpen, en bepaalde zaken voor je uitsluiten.
Veelgestelde vragen
Je kan verschillende dingen proberen, bijvoorbeeld:
– Meer water drinken
– Minder alcohol drinken
– Meer vezels eten (zoals fruit of groente)
– Licht verteerbaar eten
– Ontspanningsoefeningen
Als je last hebt van serieuze buikpijn, wat al langere tijd aanhoudt, kan het goed zijn om contact te zoeken met je huisarts. Zeker ook als je te maken hebt met bloed en/of overgeven.
Als je te maken hebt met ernstige buikpijn in de ochtend (langdurig, heftige buikpijn, impact op de rest van je dag), dan is het goed om een afspraak te maken met je huisarts.
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23232775/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3676933/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2907767/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7190054/
- https://www.cdc.gov/ncird/rhinoviruses-common-cold.html
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6509082/